Wina portugalskie białe
Kiedy pada pytanie o białe wina portugalskie, pierwszym skojarzeniem będą Vinhos Verdes, czyli zielone wina. I słusznie, bo stały się one – obok porto – jednym z kluczowych winiarskich produktów eksportowych Portugalii. Białe odmiany, o obco brzmiących nazwach, często zupełnie nic nam nie mówią i z niczym się nie kojarzą, a to właśnie one stoją za smakiem i wspaniałością Vinho Verde. Najważniejsze z nich to: Loureiro, Arinto, Alvarinho, Trajadura. Warto coś o nich wiedzieć.
Loureiro
Występuje praktycznie w całym regionie Vinho Verde. W niewielkich ilościach występuje w północno zachodniej Hiszpanii, w regionach winiarskich Galicji. Badania wskazują, że to stara odmiana, o której wzmianki można znaleźć w dokumentach z XVIII wieku. Do połowy XX wieku była uprawiana wyłącznie w Vale do Lima, w północnej części wybrzeża regionu Minho. Nazwa Loureiro pochodzi od słowa laur i ma związek z bardzo charakterystycznym aromatem gron.
Jest plenna, ma duże kiście i średniej wielkości jagody. Kolor żółtozielonkawy. Powstające z niej wina charakteryzują się dość wysoką kwasowością, aromatami pomarańczy, cytrusów, czasem kwiatu akacji, mają zwykle niską zawartość alkoholu.
Arinto
Występuje prawie we wszystkich regionach winiarskich Portugalii, ale chyba najbardziej popularne jednoszczepowe wina Arinto pochodzą z Bucelas na północ od Lizbony. Naturalnie wysoka kwasowość idealnie się sprawdza w tym regionie, gdzie jest gorąco i wilgotno.
Owoce mają żółtawy kolor, kiście są zwarte i złożone z drobnych jagód. Wina powstające z Arinto są cytrynowo-grejpfrutowe, czasem pestkowe. Dojrzalsze egzemplarze mogą mieć wspaniały brzoskwiniowy posmak i aromat akacjowego miodu.
W najlepszych lokacjach robi się zeń wina jednoodmianowe, ale najczęściej występuje w kupażu z Loureiro i Trajadura.
Trajadura
Występuje w Vinho Verde (region Minho), to oczywiste, bo jest częstą składową zielonych win. Niemniej najwięcej tej odmiany uprawia się w północno-zachodniej Hiszpanii, w Galicji. Tam występuje pod nazwą Treixadura. Odmiana ta jest zbawieniem dla rolników z wybrzeża Atlantyku (Galicja i Minho), ponieważ klimat tu jest chłodny i wilgotny, więc winogrona o wysokiej kwasowości dawałyby wina wyjątkowo trudne, naprawdę kwasowe. Tymczasem Trajadura to szczep dający niską kwasowość wina, za to wysoki poziom alkoholu, co jest niezastąpione w mieszankach.
Trajadura, oprócz ciała i alkoholu daje winom posmak jabłek, brzoskwini, moreli i gruszek. Rzadko powstają z niej wina monoszczepowe, najczęściej służy do tworzenia pięknych kupaży z winogronami Arinto, Loureiro czy Alvarinho. Co ciekawe, całkiem dobrze wychodzą z niej wina w rodzaju passito, tu nazywane tostado, czyli wytwarzane z podsuszanych winogron. Są to, rzecz jasna, wina deserowe.
Alvarinho
Na koniec król wszystkich lokalnych odmian białych. Pisząc lokalnych mam na myśli wina portugalskie białe, szczególnie z północy oraz północno hiszpańskie, głównie galicyjskie. W portugalskim Minho (region, gdzie robi się Vinho Verde) najwięcej mamy jej w regionach Monção i Melgaço. Co istotne, nazwy tych lokacji na etykiecie może nie są 100% gwarancją jakości, ale na pewno zwiększają prawdopodobieństwo kupienie dobrego Alvarinho. Wskazują bardzo dobre pochodzenie winogron. Odmiana jest galicyjskim autochtonem, hiszpańska nazwa to Albariño. Najbardziej znane wina hiszpańskie, które z niej powstają, to te z apelacji Rias Baxias, gdzie stanowią 90% białych upraw.
Szczep ma dość małe kiście, niezbyt zwarte, a kolor owoców jest złocisto-zielonkawy. Wina są bardzo aromatyczne, o dużej zawartości alkoholu i zrównoważonej kwasowości. Ponadto daje wina treściwe, z nutami brzoskwini, cytrusów, mineralne, czasem nawet lekko słone. Oczywiście Vinho Verde z Alvarinho jest zwykle lżejsze, bardziej świeże.