Douro. Poznajmy region
Rzekę Duero dobrze znamy z Hiszpanii. W jej dolinie rozciągają się wspaniałe winnice regionu Ribera del Duero, Toro czy północnej części Rueda. Tymczasem Portugalczycy nazywają tę rzekę Douro. Właśnie od niej pochodzi nazwa apelacji Douro DOC, która obejmuje tereny po obu stronach rzeki. Do tego z winnic regionu Douro pochodzą owoce, z których produkuje się Porto.
Oczywiście Porto to osobna apelacja dla win o bardzo specjalnym procesie produkcji i specyficznym smaku. Dla win niewzmacnianych, spokojnych, czyli “zwykłych” po prostu, czerwonych, białych i różowych przeznaczono oznaczenie Douro DOC. Choć głównym skojarzeniem z omawianym regionem jest porto, to nie oznacza, że jest ono głównym winem tu robionym. Produkcja win niewzmacnianych to połowa lokalnej produkcji.
Teren
Śródziemnomorski klimat regionu charakteryzuje się gorącymi, dość suchymi latami i chłodnymi zimami. Rzeka ma jednak zdecydowanie duży wpływ: im bliżej rzeki położone winnice, tym łagodniejszy klimat. Kluczową cecha krajobrazu Douro są także góry. Winnice rozciągają się na stromych zboczach doliny rzeki Douro i jej licznych dopływów. W ten sposób ukształtował się krajobraz zapierający dech – wspaniałe tarasy skalne obrośnięte winoroślą. Tereny te są na tyle unikatowe, że trafiły w 2001 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Region Douro dzieli się na trzy strefy. Pierwsza, bezpośrednio granicząca z Hiszpanią, najbardziej wciśnięta w kontynent, nazywa się Douro Superior. Klimat jest tu najsroższy, najbardziej kontynentalny, zimy chłodniejsze, lata bardziej gorące i suche. Powstaje tu 20% całej produkcji regionu. Dalej na zachód rozciąga się strefa Cima Corgo. Tu znajduje się najwięcej znanych Quintas i stąd pochodzi najwięcej jakościowych Porto. Podregion jest producentem połowy wszystkich win Douro. Jeszcze dalej na zachód leży trzecia strefa zwana Baixo Corgo, która graniczy już z innym portugalskim regionem Minho, sławnym z lekkich białych Vinho Verde. Klimat Baixo Corgo znacznie się różni od wschodnich stref – jest tu bardziej wilgotno, chłodniej, a winnice położone są w bardziej dostępnych miejscach, dlatego wiele prac można wykonywać mechanicznie. Tu powstaje najwięcej win stołowych.
Nie tylko porto
Wina niewzmacniane z Douro właściwie do końca XX wieku były zupełnie nieznaczącą częścią winiarskiej produkcji regionu. Cała energia winiarzy skupiała się wokół tworzenia porto. W pierwszej połowie XX wieku pionierem zmian był Fernando Nicolau de Almeida, enolog znanego domu winiarskiego Ferreira. Uczony fachu w Bordeaux, próbował w Douro robić eleganckie czerwienie. Jest autorem jednego ze sławniejszych win niewzmacnianych regionu, produkowanego do dziś Barca Velha (winnica Quinta do Vale de Meão, podregion Douro Superior). Choć wypuszczone w 1952 roku wino naprawdę prezentowało sobą znakomitą jakość, niewielu było takich, którzy chcieli iść śladami Almeidy. Dopiero lata 90-te przyniosły zmianę. Po wstąpieniu Portugalii do wspólnoty EWG w 1986 roku nastąpiły znaczące zmiany, a rynek win niewzmacnianych wygląda teraz zupełnie inaczej. Wystarczy wspomnieć znakomite wina takich producentów jak: Casa Ferreirinha, Domingos Alves de Sousa, José Maria da Fonseca czy Niepoort.
W regionie Douro uprawia się bodaj 80 gatunków winorośli, a porto można robić z połowy z nich. Za najbardziej szlachetną odmianę uznaje się touriga nacional. Tymczasem najwięcej uprawia się touriga franca. Poza tym ważne szczepy Douro to: tinta barroca, tinto cão, trincadeira, tinta roriz, bastardo, mourisco tinto, tinta amarela (czerwone) oraz donzelinho branco, gouveio, malvasia fina, rabigato i viosinho (białe). Spośród międzynarodowych odmian winiarze najchętniej uprawiają cabernet sauvignon, sauvignon blanc i gewürztraminer.
Fura Douro DOC
W ramach cyklu Wino na Koniec Tygodnia dobrej jakości wino proponuje nam świetna nieduża winnica Vinhas da Ciderma. Stworzyła ją znana enolożka Mónica Figueiredo (Top Producer of 2009). Dane poniżej, wrażenia z degustacji zamykają się w kilku słowach: dobre, prawdziwe, nieonfiturowe, solidnie zrobione wino z północy Portugalii. W najlepszych, niekombinowanym stylu. Tym bardziej autentyczne, że rocznik 2011 mocno różni się od poprzedniego.
Vinhas da Ciderma Fura Douro
Apelacja: Douro DOC
Rocznik: 2011
Odmiany: Tinta Roriz, Touriga Franca i Tinta Barroca
Ręczne zbiory do 20-kilogramowych koszy; fermentacja w tradycyjnych zbiornikach w kontrolowanej temperaturze; nie starzone w beczkach; nie filtrowane – może tworzyć osad.
Starzenie: bez beczki
Alkohol: 13,5%
Cukier: <3,0 g/l
Kwasowość: 5,0-6,0 g/l
pH: 3,5-3,8
Temperatura podawania: 16°C
Degustacja: aromaty dojrzałych czerwonych owoców, zwłaszcza truskawek; wyważona kwasowość, dobra struktura i dobra długość; idealne do dań kuchni śródziemnomorskiej i orientalnej.