Winnica Kraków

Pinot gris to bezdyskusyjnie jedna z bardziej lubianych odmian. Powstają z niej ciekawe białe wina o bardzo różnym charakterze. Klienci szczególnie lubią wersję Pinot Grigio. Samo brzmienie dobrze się kojarzy – najczęściej z letnim wyjazdem do Włoch. Pierwsza nazwa odnosi nas do pochodzenia odmiany winorośli, która najpewniej wywodzi się z Burgundii. Należy do rodziny pinotów – jest najprawdopodobniej mutacją znanej odmiany czerwonej – Pinot Noir – kluczowego szczepu w Burgundii i Szampanii. Druga, równorzędna nazwa – Pinot Grigio – tyczy popularnych win włoskich – najczęściej z północy kraju.

Skąd i gdzie?

Już w średniowieczu winorośl odmiany Pinot Gris rozprzestrzeniała się po całej Europie. Najpierw trafiła do Szwajcarii, potem do Włoch, w końcu mnisi zawieźli ją także nad węgierski Balaton. W XVIII wieku niemiecki kupiec Johann Seger Ruland odnalazł dziko rosnące krzaki, które od razu ochrzcił nazwą Ruländer od własnego nazwiska. Po jakimś czasie okazało się, że to zdziczałe krzewy pinot gris. Mimo to w Niemczech utarło się nazywać tę odmianę dwojako: Ruländer właśnie lub Grauburgunder (tłumaczenie na niemiecki nazwy pinot gris). Obecnie odmiana uprawiana jest właściwie w całej Europie. Najczęściej występuje pod nazwą pierwotną, czyli Pinot Gris, ewentualnie Pinot Grigio. Niektórzy producenci z różnych regionów winiarskich świata wolą jednak nazywać tę odmianę nazwą lokalną. Wspominaliśmy już Ruländer czy Grauburgunder w Niemczech i innych krajach niemieckojęzycznych. W Czechach i Słowacji to Rulandské šedé. Sivi Pinot zwą naszą odmianę w Słowenii. Za to na Węgrzech nazywają ją Szürkebarát (dosł. szary mnich).

Jeśli chodzi o uprawy na całym świecie, to obecnie najwięcej Pinot Gris hoduje się w Stanach Zjednoczonych, następna jest Francja, potem Nowa Zelandia, Niemcy, Australia, Austria, Szwajcaria i pozostałe regiony. Prawie 34% wszystkich upraw stanowią winnice USA. W Europie z kolei najbardziej znane szare pinoty pochodzą z Alzacji. Kolejne są te z niemieckich regionów (Palatynat, Mozela, Nadrenia). Następne zaś znad węgierskiego Balatonu i północnych oraz środkowych Włoch.

Jaki jest szary Pinot?

Co właściwie możemy powiedzieć o samej odmianie? Wymaga dobrego stanowiska, jest umiarkowanie trudna w uprawie, najpełniejsze wina daje na glebach gliniastych lub żwirowo-piaszczystych, dojrzewa późnawo. W chłodniejszych regionach naszej półkuli zbiory można robić dopiero po połowie października. Owoce mają charakterystyczny kolor od jasnoróżowego przez szaroróżowy po całkiem fioletowy.

Co ciekawe Pinot Gris to odmiana, która daje bardzo różne wina. Zależy to od koncepcji producenta i zwyczajów regionu, np. w Alzacji dużo częściej daje się te wina do leżakowania. Tymczasem unika się starzenia jak ognia w północnych Włoszech. Oczywiście nie jest to żadną regułą, a tylko tendencją. Od tego jednak całkowicie zależy charakter wina. I właśnie pełne, bardzo aromatyczne alzackie pinoty i lekkie, ulotne, świeże włoskie Pinot Grigio wyznaczają dwa główne kierunki robienia win z tej odmiany.

Producenci Nowego Świata nieformalnie trzymają się zasady, że nazwą oznaczają charakter wina. Jeśli wybierają produkcją cięższej, bardziej złożonej, czasem słodszej wersji – nazywają ją Pinot Gris, dla lekkich, orzeźwiających win zarezerwowana jest raczej nazwa Pinot Grigio. Nawet jeśli powstają w Australii. To mniej więcej ta sama zasada, którą kierują się producenci win z odmiany Syrah/Shiraz (styl francuski/styl australijski).

Najbardziej charakterystyczne i najpowszechniejsze cechy win, które powstają z odmiany Pinot Gris to aromat gruszki, jabłka, brzoskwiń, słodkich przypraw, odrobiny dymu czy mokrej wełny. Wina o cięższym charakterze mają zwykle niską kwasowość, sporą zawartość cukru i całą paletę aromatów. Dość dobrze wychodzą z tej odmiany wina słodkawe, z późno zbieranych gron – te najczęściej produkowane są w Niemczech. Tymczasem w północnych i środkowych Włoszech powstają lekkie, bardzo subtelne, odświeżające wina, które znakomicie pije się całe lato, i które pasują do całego szeregu różnych lżejszych potraw.