Cirò DOC
Cirò to flagowa apelacja kalabryjska, z najgłębszego południa Włoch. Kalabria zaś to region z najdłuższą bodaj historią tworzenia win nie tylko we Włoszech, ale i na całych świecie. Obecne dokonania winiarzy z Kalabrii nie cieszą się wielkim uznaniem, ale Cirò to zupełnie inna sprawa. Nazwa tej apelacji to pierwsze, a może jedyne skojarzenie z kalabryjskim winiarstwem.
Apelacja Cirò DOC obejmuje tereny w prowincji Kortona (gminy: Cirò, Cirò Marina, Melissa i Crucoli) umiejscowionej na wschodnim wybrzeżu regionu. Tytuł nadano jej w 1969 roku.
Choć Cirò słynie z win czerwonych, powstają tak także wina białe. Większość ze starej odmiany greco bianco z 
ewentualnym udziałem wszechobecnego trebbiano. Żeby użyć nazwy apelacji wino musi zawierać aż 80% tego szczepu. Czerwone i różowe wina powstają tu obowiązkowo z minimum 80% odmiany lokalnej gaglioppo. Jest to starożytny szczep, o którego pochodzenie spierają się oczywiście Włosi z Grekami. Są też teorie, że jest on spokrewniony z sangiovese, czy jest krzyżówką tej odmiany. Tak czy owak, jest to odmiana odporna na suszę i mrozy, dojrzewa dość późno (zbiory koniec września, początek października), grona są czerwonoczarne, zawierają naturalnie dużo cukru (stąd wysoki poziom alkoholu w winach). Resztę składu wina Cirò mogą dopełnić inne odmiany lokalne, także białe, dla złagodzenia smaku, podczas gdy szerzej znanych szczepów takich jak barbera, cabernet franc, cabernet sauvignon, sangiovese czy merlot użyć można tylko w 10%.
Klimat Kalabrii, naprawdę gorący, ze zbawiennym wpływem Morza Jońskiego, który ten klimat nieco łagodzi, pozwala na powstanie win bardzo skoncentrowanych, tanicznych, mocnych w smaku i mocnych ze względu na zawartość alkoholu – 14% na etykiecie nikogo tu nie dziwi. Potencjał starzenia tych win, szczególnie z oznaczeniem riserva, jest więc spory. “Zwykłe” Cirò wytrzymują koło 5 lat, riserva z powodzeniem dwa razy dłużej.
Charakterystyczne oznaczenia, powszechne w różnych włoskich regionach z Toskanią na czele, classico, superiore czy riserva odnoszą się do wydajności z hektara, zawartości minimalnej alkoholu czy starzenia. Żeby oznaczyć wino nazwą classico – musi ono pochodzić z tradycyjnych gmin apelacji, czyli z Cirò lub Cirò Marina.
Nazwa superiore wymaga od winiarza wydajności na poziomie maksimum 11,5 t/ha dla win czerwonych i różowych, a 12,5 t/ha dla win białych. Do tego wina czerwone i różowe muszą mieć min. 12% alkoholu, białe minimum 10,50%.
Riserva na etykiecie oznacza tyle, że wino było starzone przed wypuszczeniem na rynek minimum 2 lata, w tym przynajmniej 6 miesięcy w dębowych beczkach.
Azienda Vinicola CAV. Antonio Malena zaopatrzył nas w cztery wina omawianej apelacji – o nich będzie osobno – jest to dobry moment, żeby przypomnieć tę mało znaną, a ciekawą apelację i zasady, którymi się rządzi.