Chardonnay. Poznajmy odmiany
To naprawdę dziwne, że nie było tu do tej pory o Chardonnay. Może rzecz w tym, że to zadanie niełatwe, napisać coś konkretnego o tej bardzo chętnie uprawianej odmianie. To dlatego, że Chardonnay nazywamy “winemaker’s wine”, “wino winiarza”. Rozumieć należy to tak, że to winiarz decyduje, co chce uzyskać z tej odmiany.
Ciekawe: Chardonnay jako potencjał. Powiedzieć można, że to i dobre, i słabe jednocześnie. Dobre, bo to szczep, który dać może naprawdę tak różne wina, że trudno go zaszufladkować. Z drugiej strony, co to za odmiana, jeśli nie można jej scharakteryzować kilkoma zdaniami czy słowami.
Oczywiście spróbujemy tu opowiedzieć o Chardonnay tyle, ile się da, żeby pozostał jakiś konkret albo jakieś skojarzenie chociaż.
Co to za odmiana
Winorośl odmiany Chardonnay pochodzi z Burgundii, jest krzyżówką Pinot Noir i Gouais Blanc, całkiem już nieznanego szczepu. Swoją nazwę zawdzięcza małemu miasteczku burgundzkiemu położonemu w okręgu Mâcon. Uprawia się go obecnie na całym świecie, a procentowo rozkłada się to następująco (kraj i procent upraw względem całego areału na świecie):
Francja 45%
USA 34%
Australia 6%
Włochy 4%
Chile 2%
RPA 2%
Nowa Zelandia 2%
Pozostałe 5%
To “pozostałe” to naprawdę każdy winiarski zakątek globu, bo mowa tu zarówno o wszystkich krajach Ameryki Południowej i Europy, w tym Słowację i Polskę, Słowenię i Węgry, Portugalię i Hiszpanię, Niemcy i Austrię. Chardonnay uprawia się po prostu wszędzie.
Odmiana Chardonnay nie jest przesadnie wymagająca, daje dobre plony, a wszystkie ewentualne kłopoty z uprawą są mocno zależne od klimatu. Grunt, że uprawia się Chardonnay zarówno w bardzo ciepłych regionach, jak i w chłodnych. Efektem są wina tak różne, że czasem trudno uwierzyć, że to naprawdę ta sama odmiana.
Jakie wina tworzy
Spróbujmy mimo tych wszystkich niuansów, które decydują o smaku Chardonnay, określić jakieś style i nurty w tworzeniu win z tej odmiany.
Pierwszy podział powstaje już w Burgundii. Z jednej strony to styl mineralnych Chablis, z drugiej styl maślanych i miękkich Mersault. Ten pierwszy to wina suche, o wyższej kwasowości, czyste w smaku i aromacie, mineralne, “kamieniste”, nie przechodzą fermentacji malolaktycznej (dającej maślany posmak), nie leżą raczej w beczkach. To świeżość do potęgi. Mersault to etykietka, która pozwala sądzić, że wino przeszło fermentację mlekową, będzie bardziej śmietankowe, miękkie, krągłe, o niskiej kwasowości. te wina czasem dojrzewają jeszcze w beczkach dębowych. To zasadniczo zmienia aromat, smak i charakter win. Nabierają waniliowego posmaku i aromatu, pachną czasem przyprawami i dymem, są bardziej oleiste, mają intensywniejszy kolor i są zwyczajnie cięższe.
Style
Chardonnay może prezentować trzy style ze względu na same zapachy owocowe. Decydujący w tym podziale jest klimat. Po pierwsze mamy grupę win z ciepłych krajów. Dominują w nich dojrzałe tropikalne owoce takie jak banany, melony, ananasy czy guawa. Drugi rodzaj owocowości Chardonnay to owoce pestkowe (brzoskwinie, morele, nektaryny) – takie cechy noszą często wina z Burgundii czy Nowej Zelandii (klimat umiarkowany). Trzecia grupa to już całkiem chłodny klimat, jak w Niemczech, Chablis czy Szampanii. Tutejsze Chardonnay to cytrusy i zielone jabłka. Trzeba tu dodać, że wina Chardonnay z Chablis to niemal całkiem osobny gatunek i swoisty punkt odniesienia. Chablis to specyficzny mikroklimat, gleby i tradycja tworzenia wina. Klasyczne Chablis to przede wszystkim wino mineralne i kamienne, oszczędne w aromacie i naprawdę wyjątkowe.
Poza Chablis, które jest wyjątkiem na światową skalę, Chardonnay może dać inne wina-perełki. Z Chardonnay robi się Szampana, wina słodkie z późno zbieranych gron, a nawet wina lodowe (eiswein/ice wine).
O ile pospolite Chardonnay wydać się może winem bez właściwości, czymś niewiele lepszym od bądź jakiej stołówki, to Chardonnay dobrze przez winiarza przemyślane, zrobione zgodnie ze sztuką, dać może naprawdę niezwykłą przyjemność. Warto popróbować i znaleźć swoja ulubiona odsłonę tej popularnej, szlachetnej i niezwykle elastycznej odmiany.