Garnacha czy Grenache. Poznajmy odmiany
Grenache, garnacha, garnatxa negra to nazwy jednej odmiany pochodzącej z Hiszpanii. W ojczyźnie jest najczęściej traktowana jako drugie skrzypce, jedynie katalońscy producenci nadają tej odmianie bohaterski status. Wyjątkową pozycję ma garnacha w Montsant i w Prioracie, gdzie wiele jest winnic ze stuletnimi krzewami szczepu garnacha zwanego tu po katalońsku garnatxa negra.
Tymczasem we Francji, gdzie odmiana jest jedną z ważniejszych na południu kraju, gra ona ważną rolę nad Rodanem. Jest tam składnikiem znanego i często znakomitego wina Châteauneuf-du-Pape, a w Roussillon powstają z niej świetne słodkie wina Maury czy Banyuls zwane vin doux naturel.
Oprócz tych dwóch winiarskich krajów (Hiszpania 44%, Francja 29%) odmiana grenache uprawiana jest oczywiście niemal na całym świecie, z czego w większych ilościach na Sardynii (zwane canonnau), w Grecji, w Australii, RPA i Stanach Zjednoczonych.
Hiszpania
Grenache to druga po tempranillo, co do wielkości nasadzeń, odmiana w Hiszpanii. Często robi się z niej wina różowe, subtelne, żywe, przyjemne. W regionie Rioja służy zasadniczo do kupażu z tempranillo. Dodaje mu żywości, gładkości, łagodnego owocu, może trochę ciała. Sprawia też, że młode wina z Rioja są bardziej pijalne. Tymczasem najlepszą opinią cieszą się czyste wina garnacha ze sławnego regionu Priorat. Stare krzewy, mała wydajność, specyficzne terroir sprawiają, że z samych owoców garnacha, powstają wina tęgie i pełne. Do tego bardzo dobrze zbudowane i gotowe do naprawdę długiego leżakowania. Smoliste, figowe, gęste i naprawdę warte uwagi. Ze względu na małą produkcję i niską wydajność – niestety zwykle dość drogie.
Francja
Warte uwagi są oczywiście najbardziej wyjątkowe wersje grenache czy garnacha. Drugie w kolejności będą na pewno wzmacniane, słodkie, długo leżakowane, niezwykle aromatyczne i długowieczne wina słodkie z Roussillon. Kto miał okazję wypić przyzwoite Maury czy Banyuls, nie będzie twierdził już nigdy, że słodkie czerwone wino nie może być winem wysokich lotów. Pomijając to, że uogólnienia zwykle są dość krzywdzące, to zwykle jest w nich mniej prawdy niż się zdaje. W tym przypadku to po prostu nieprawda. Wystarczy przywołać choćby przykład passito robionego z odmiany Montepulciano czy Recioto della Valpolicella. Nie mówiąc już o porto, choć to jednak osobna kategoria.
Nad Rodanem wiele ważnych apelacji nie mogłoby funkcjonować bez grenache noir. Jest to jeden z najważniejszych składników czerwieni rodańskich. Australijczycy także hołdują tej tradycji. Na wzór win z Côtes du Rhône na antypodach powstają słynne już na całym świecie mieszanki GSM. G jak grenache, S jak syrah i M jak mourvedre. Ciekawe kupaże, czasem z wyraźną przewagą garnacha, powstają także na samym południu Francji – w Langwedocji. Wystarczy wspomnieć takie apelacje jak: Minervois, Fitou i Corbières.
Sardynia
Następnym przykładem wyjątkowego grenache jest sardyńskie canonnau. Wina Canonnau di Sardegna to wizytówka i duma wyspy. Charakteryzują się one ciemną barwą, dość wysoką zawartością alkoholu, ciekawym smakiem podsmażonych konfitur. Mają też dość solidne ciało.
WINO
Jakie jest grenache? Subtelne, ale to oczywiście bardzo zależy od miejsca, gdzie powstaje. Zasadniczo jednak to odmiana dająca wina owocowe, łagodne, o niezbyt ostrych taninach. Grenache skłonne jest do utleniania (winiarze muszą bardzo uważać), często o sporej ilości alkoholu i niezbyt wyraźnej kwasowości. Dojrzewa dość późno. Dlatego jest tak znakomitym towarzyszem i wsparciem dla tempranillo, które dojrzewa wcześnie (stąd nazwa), ma wysoką kwasowość, wyraźne taniny i bardzo lubi beczkę.