Winnica Kraków

O producencie, od którego mamy porto już było. Teraz może warto przypomnieć kilka podstawowych pojęć (Tawny, Ruby czy LBV) oraz kilka ważnych faktów na temat samego regionu Douro. To miejsce, gdzie winogrona przeznaczone na porto powstają.

Skąd pochodzi porto?

Region Douro znajduje się na północnym wschodzie Portugalii i dzieli się na trzy strefy. Pierwsza, bezpośrednio granicząca z Hiszpanią, najbardziej wciśnięta w kontynent, nazywa się Douro Superior. Klimat jest tu najsroższy, najbardziej kontynentalny, zimy chłodniejsze, lata bardziej gorące i suche. Powstaje tu 20% całej produkcji regionu. Dalej na zachód rozciąga się strefa Cima Corgo. Tu znajduje się najwięcej znanych Quintas i stąd pochodzi najwięcej jakościowych porto. Podregion jest producentem połowy wszystkich win Douro. Jeszcze dalej na zachód leży trzecia strefa zwana Baixo Corgo, która graniczy już z innym portugalskim regionem Minho, sławnym z lekkich białych Vinho Verde.

Klimat Baixo Corgo znacznie się różni od wschodnich stref – jest tu bardziej wilgotno i chłodniej. Winnice położone są w bardziej dostępnych miejscach, dlatego wiele prac można wykonywać mechanicznie. Tu powstaje najwięcej win stołowych z Douro.

Jak powstaje porto?

Porto to wino wzmacniane, najczęściej czerwone i słodkie. Ale powstają także białe słodkie lub wytrawne. Do tego trzeba pamiętać, że długie leżakowanie sprawia często, że te początkowo słodkie wina przestają takie być. Solidne 20- czy 30-latki są często ledwie słodkawe i mają bursztynowoceglasty kolor. Istotą porto jest wzmacnianie i leżakowanie w beczkach i butelkach.

Pierwszym etapem produkcji porto jest moment, kiedy owoce trafiają do winiarni. Po tłoczeniu owoców następuje fermentacja do momentu, kiedy wino osiągnie poziomu alkoholu około 7%. Następnie dodaje się aguardente, czyli destylat winny, który sprawia, że nasze przyszłe porto osiąga poziom alkoholu około 20%. Niegdyś po wzmocnieniu i sklarowaniu wina, wiosną następnego roku po zbiorach, właściciele spławiali porto w beczkach rzeką Douro aż do miejscowości Villa Nova de Gaia, gdzie mieściły się piwnice przeznaczone do leżakowania win. Obecnie bardzo wielu znakomitych winiarzy nie spławia już beczek porto, tylko leżakuje je na terenie własnych Quintas. Wiosną wino jest też klasyfikowane przez Instytut Porto (Instituto do Vinho do Porto), żeby winiarz mógł ostatecznie podjąć decyzję, które wina przeznaczyć na jakie rodzaje porto.

Porto zasadniczo dzielimy na mieszane z różnych roczników (ruby, tawny i aged tawny) i rocznikowe (wina z jednego roku zbiorów). Oprócz tych podstawowych rodzajów mamy różne wariacje na ich temat (VC, Crusted, Colheita). Jest jeszcze białe porto (White Port), którego niektórzy producenci nie robią, są też tacy, którzy uważają je za nie-porto. Tak czy owak powstaje ono z białych winogron i jest czymś bardzo nietypowym.

Mieszane porto

Ruby – kupaż roczników, starzenie w beczkach około 2 lata, mocne, owocowe, słodkie.
Tawny – kupaż roczników, leżakowanie w beczkach od 3 do 5 lat, w smaku od słodkiego po niemal wytrawne – zależy to od producenta i roku produkcji. Dzięki dłuższemu starzeniu w beczkach traci barwę głęboko rubinową, stąd nazwa (tawny – ang. śniady, brunatny).
Tawny datowane (aged tawny) – kupaż roczników, leżakowanie odpowiednio 10-20-30 lat, na etykiecie jest podany jego wiek(średnia składowych), smaki mogą być bardzo różne, choć na pierwszy plan wysuwają się najczęściej wanilia, orzechy, kawa, tytoń, rodzynki, suszone owoce, czekolada itp., smaki owocowe praktycznie niewyczuwalne.

Rocznikowe porto

Vintage – niekupażowane, pochodzące z jednego rocznika, w słabych latach niektórzy producenci nie robią porto vintage, które powinno być wizytówką producenta, leżakowanie w beczce tylko 2 lata, następnie leżakowanie w butelkach często bez filtrowania, dzięki czemu dojrzewa w butelkach, vintage jest winem najbardziej długowiecznym.

LBV, czyli Late Bottled Vintage – niekupażowane, pochodzące z jednego rocznika, ale jak nazwa wskazuje – dłużej leżakowane niż vintage – zwykle 4-6 lat, następnie leżakowane w butelce, ale już nie tak długo jak vintage, ma charakter vintage, szczególnie, jeśli producent przed butelkowaniem nie filtruje trunku.

Inne rodzaje

Colheita – kombinacja tawny i vintage, pochodzi z jednego rocznika, ale starzone jest w beczce min. 7 lat – czyli dużo dłużej niż vintage. Na etykiecie jest rok butelkowania.

Crusted – ciekawa kombinacja, ni to nierocznikowe LBV leżakowane dłużej w butelce, ni to krótko leżakowane tawny. Nie jest z jednego rocznika, ale butelkuje się taki typ po 2 latach w beczce jak vintage. W butelkach leżakuje min. 3 lata. Najczęściej jest butelkowane bez filtrowania, żeby mogło dojrzeć w butelce.

VC, czyli Vintage Character – nierocznikowe, mieszane z różnych lat, leżakowane w beczce jak vintage – 2 lata, można pić bezpośrednio po zabutelkowaniu jak LBV. Zwykle filtrowane.

Single Quinta Port – wino pochodzące z jednej parceli, rocznikowe, ale nie tylko z najlepszych lat. Starzone krótko w beczkach, dłużej w butelkach, tańsza wersja vintage.

Jak powstaje porto Quevedo opowiada Oscar Quevedo – współwłaściciel winnicy.