Winnica Kraków

Późną wiosnę mamy bardzo ciepłą, dlatego czas na białe wina hiszpańskie. I w związku z tym trochę teorii się przyda. Dziś piszemy o białych hiszpańskich odmianach winorośli. Odpowiednikami kluczowych hiszpańskich odmian czerwonych – tempranillo, garnacha i bobal – wśród jasnych gron są airén, viura (zwana w różnych regionach macabeo) i verdejo. Oto one.

Airén

To endemiczna hiszpańska odmiana, 99% upraw tego szczepu znajduje się właśnie w Hiszpanii. Pozostały 1% to uprawy we Francji i Niemczech. To także najczęściej uprawiana odmiana biała w Hiszpanii (około 30% wszystkich upraw w kraju) i trzecia* na całym świecie. A jest niezwykle mało znana. Może chodzi o to, że jest to szczep będący koniem pociągowym win regionalnych i stołowych. Ponadto bazują na nim wyjątkowe hiszpańskie brandy znane na całym świecie. Jest to możliwe, ponieważ odmiana nie boi się suszy i wysokich temperatur latem. Jest też odporna na choroby i nie wymaga specjalnego zachodu. Bardzo dużo win, które powstają z tej odmiany, to wina szybko konsumowane na miejscu w kastylijskich knajpkach i winotekach.

jest Ostatnio popularne wśród winiarzy z regionu La Mancha dodawanie nieco airén do win czerwonych robionych z tempranillo (lokalnie nazywa się je cencibel). To dodaje lekkości i świeżości czerwonym winom, które w tutejszym naprawdę gorącym i suchym klimacie bywają bardzo mocno skoncentrowane, ostre, garbnikowe. Samo airén – dobrze zrobione – daje wino lekkie, soczyste, cytrusowe, bardzo świeże i bezpretensjonalne. Do picia po prostu.

Viura

To już zupełnie inna historia, ponieważ z tej odmiany robi się wina światowej klasy. Po pierwsze białe wina Rioja są często w 100% zrobione z viura – zarówno te młode świeże wina, jak i te leżakowane w baryłkach dębowych.  Po drugie odmiana stanowi jedną z trzech kluczowych dla win musujących cava. Produkuje się je właśnie z: viura (zwanego w Katalonii macabeo) oraz z parellada i xarel·lo.

Ojczyzną viura niewątpliwie jest Hiszpania. Tu znajduje się około 96% wszystkich upraw tej odmiany. Oprócz regionu Rioja i Katalonii uprawia się sporo macabeo w takich miejscach jak Jumilla, Yecla czy Valencia. Pozostałe kilka procent rośnie w południowej Francji, w szczególności w Langwedocji i Roussillon.

Wina z tej odmiany charakteryzują się sporą świeżością, niezbyt rozbudowanym aromatem (grejpfruty, zielone owoce, cytrusy) i uniwersalnością gastronomiczną. Dość dobrze prezentują się wina z tej odmiany leżakowane w dębowych beczkach. Wtedy nuty beczkowe, wanilia, tosty, śmietankowe niuanse wysuwają się na plan.

Verdejo

To już odmiana zupełnie inna niż wyżej wymienione viura i airén. Przede wszystkim ze względu na ciekawy, bardziej złożony i intensywny aromat: orzechów, migdałów, pomarańczy i kwiatów. Verdejo bezapelacyjnie rządzi w regionie Rueda. Nie jest jednak wykluczone, że winorośl pochodzi z północnej Afryki. Powstanie apelacji Rueda DO region zawdzięcza wysiłkom słynnej rodziny winiarzy Marques de Riscal i znakomitej jakości lokalnych win zrobionych z verdejo. Właśnie ze względu na ich wyjątkowość firma Marques de Riscal w latach 80-tych XX w. dążyła do wyróżnienia regionu własna apelacją. Z sukcesem oczywiście.

Niemal 100% upraw odmiany verdejo hodują Hiszpanie. Oprócz regionu Rueda, gdzie jest to szczep flagowy, wina z verdejo powstają w wielu regionach Hiszpanii. Szczególnie w apelacjach całej Kastylii La Manchy. Niegdyś z odmiany verdejo powstawały w Ruedzie utlenione wina likierowe à la sherry czy marsala. Dzięki zabiegom Marques de Riscal rozkoszujemy się dziś świeżymi, wspaniałymi i aromatycznymi winami. Dobre wino verdejo może poleżeć parę lat w piwnicy, jest solidnie zbudowane, bogate, pełne, bardzo złożone. Warto kupić taki egzemplarz, żeby móc docenić tę wyjątkową odmianę.

*W 2013 wyniki wyglądały następująco: 1.Cabernet Sauvignon • 2.Merlot • 3.Airen • 4.Tempranillo • 5.Chardonnay • 6.Syrah • 7.Garnacha • 8.Sauvignon blanc • 9.Trebbiano Toscano • 10.Pinot noir