Wina polskie w Winnicy
Odkąd nasi producenci mogą sprzedawać wina zgodnie z literą prawa, staramy się mieć w Winnicy jakąś polską winną reprezentację. Srebrna Góra, czyli wina polskie z krakowskich Bielan mamy w stałej ofercie, a inne pojawiają się rotacyjnie. Mieliśmy wina z Winnicy Wieliczka, pojawiają się na naszych półkach wina z Winnicy Steców, właśnie czekamy na dostawę. Miewaliśmy Płochockich, a ostatnio regularnie sprzedajemy jeszcze wina z Uniwersytetu Rolniczego (Garlicki Lamus) oraz z Winnicy Szczyrzyckiej Piotra Banacha.
Wina polskie: skąd?
Wina polskie powstają w kilku regionach kraju: region małopolski, podkarpacki, region przełomu Wisły (Lubelszczyzna i świętokrzyskie), 
region zielonogórski i dolnośląski. Pojedyncze winnice znajdują się także na Mazowszu czy Pomorzu.
Dzięki wielości niedaleko położonych od siebie winnic w Małopolsce oraz prężnie działającym producentom tego regionu powstał Małopolski Szlak Winny. Powstała nawet aplikacja, dzięki której mamy ułatwione zwiedzanie tej atrakcji enoturystycznej. Obejmuje on następujące winnice:
Winnica Srebrna Góra (Kraków), Winnica Zadora (Szczepanowice), Winnica Krokoszówka Górska (Smardzowice), Winnica Hybrydium (Witanowice k. Wadowic), Winnica Nad Dworskim Potokiem (Łazy k. Bochni), Winnica Kresy (Rzeplin k. Skaly), Winnica Comte (Klucze), Winnica Uroczysko (Janowice k. Zakliczyna), Winnica Zawisza (Wesołow k. Zakliczyna), Winnica Smykań (Pogorzany k. Szczyrzyca), Winnica Amonit (Cianowice), Winnica Szawapier (Stryszawa), Winnica Nad Dobrą Wodą (Garlica Murowana), Winnica Demeter (Gromnik), Winnica Kuźnia (Gromnik), Winnica Gaj (Mogilany), Winnica DoSłońce (Racławice), Winnica Chodorowa (Chodorowa), Winnica Piwnice Antoniego (Wola Lubecka), Winnica Rodziny Steców (Tuchów).
Znakomitą inicjatywą na zachodzie kraju jest otwarte w 2015 roku Lubuskie Centrum Winiarstwa w Zaborze k. Zielonej Góry. Ma ono integrować środowiska winiarskie, wspierać tradycję uprawy winorośli i produkcji win polskich. Pełni także rolę turystyczną, rekreacyjną, dydaktyczną i muzealną. Samorządowa winnica obejmuje 35 ha, na których winne krzewy uprawia 13 lubuskich winiarzy dzierżawiących działki od Państwowej Wyższej Szkoły w Sulechowie. Pierwsze nasadzenia miały miejsce wiosną 2013 r.
Polskie wina: z czego?
Polskie terroir pozwala na hodowanie wybranych odmian międzynarodowych, takich jak – zacznijmy od białych – Chardonnay, Riesling, Pinot Gris, Auxerrois czy Gewürztraminer, ale te winorośle szlachetne* w naszym klimacie uprawiać trudniej, są wymagające i dają wyraźnie mniejsze zbiory. Dlatego dominują odmiany lokalne, hybrydowe**, z czego najważniejsze to: Solaris, Seyval Blanc, Hibernal, Johaniter, Bianca, Sibera, Jutrzenka czy Aurora. Jeśli zaś chodzi o czerwone odmiany, to najpopularniejsze są Pinot Noir, Zweigelt, Acolon (vitis vinifera*) oraz Rondo, Regent, Cabernet Cortis, Marechal Foch czy Leon Millot (hybrydy**).
Odmiany międzynarodowe winorośli są dobrze znane, więc zajmijmy się krótką charakterystyką odmian popularnych w produkcji polskich win.
Typowe dla Polski
Solaris – idealne do win tworzenia słodkich czy półsłodkich, wcześnie dojrzewa, jest świetne do mieszania z winami o wysokiej kwasowości, aromat ananasa i orzechów.
Seyval Blanc – owocowe, świeże wina, aromaty cytrusów i kiwi.
Hibernal – lekko trawiaste nuty, świeże, zielone.
Johaniter – wyższa kwasowość, odmiana polecana na najlepsze stanowiska, zbierana jak najpóźniej, żeby dobrze dojrzała.
Bianca – w uprawie domowej często traktowana jak odmiana deserowa, ma dużą naturalną zawartość cukru, idealna do mieszanek z odmianami o wysokiej kwasowości, więcej nut dojrzałych owoców egzotycznych.
Rondo – bardzo ciemny, granatowo-fioletowy kolor wina, malinowy i czereśniowy aromat i posmak, dojrzewa wcześnie.
Regent – daje wina średniogarbnikowe, dość łagodne, o rubinowej barwie, aromacie wiśni i jeżyn.
Cabernet Cortis – wina mają aromat czarnych porzeczek i aronii, pikantne. Nieco przypominają wina powstałe z Cabernet Sauvignon w stylu bordoskim. Lubi kontakt z drewnem.
Leon Millot – czyli łagodna, aksamitna borówka. Ciemny kolor, wina owocowe o dobrej równowadze kwasowości, cukru i garbników.
Marechal Foch – czereśniowe wina, łagodne, o ciemnym buraczkowym kolorze. Bardzo odporna odmiana. Wina lubią leżakowanie.
Acolon – późno zaczyna wegetację, dobrze się sprawdza w naszym klimacie, szlachetna odmiana vinis vinifera, daje wina w stylu południowym (to w Polsce duża zaleta), wiśnie, śliwki, lubi beczkę.
Zweigelt – znany z Austrii, vinis vinifera, wina czereśniowo-wiśniowe, niezbyt intensywny kolor, porównywana z włoskim Dolcetto.
Kto je robi?
Srebrna Góra
– to krakowski producent wina, którego winnice znajdują się na Bielanach i w Przegorzałach. Firma powstała w 2008 roku, a pierwsze wino wypuściła z rocznika 2012. Właścicielami są Mirosław Jaxa Kwiatkowski i Mikołaj Tyc. Tworzą chyba najbardziej znane wina polskie.
Bielańska winnica położona jest w dolinie Wisły u stóp klasztoru O.O. Kamedułów. Winorośl rośnie tu na charakterystycznych dla regionu glebach wapienno-gliniastych i lessowych. Południowe i południowo-zachodnie stoki o nachyleniu 15-20 stopni gwarantują doskonałe nasłonecznienie, a naturalną osłonę stanowi Las Wolski.
Winnica Srebrna Góra nawiązuje do sięgającej początku X wieku historii krakowskich upraw winorośli oraz klasztornych tradycji wytwarzania wina. Co ciekawe winiarnia znajduje się w zabytkowych pomieszczeniach gospodarczych kamedulskiego klasztoru i wytwarzane są w nowoczesnych tankach ze stali nierdzewnej, niektóre dojrzewają potem w kontakcie z drewnem akacjowym lub dębowym.
Srebrna jest obecnie jedną z największych polskich winnic i obejmuje 26 ha upraw winorośli. Uprawia się tu znane międzynarodowe odmiany takie jak Pinot Noir, Riesling, Chardonnay czy Pinot Gris. Do tego wyżej opisane krótko Seyval blanc, Hibernal czy Johanniter. Podstawowa linia win to Cuvee Blanc, Rouge i Rose, kilkuszczepowe kupaże, świetnie oddające charakter polskich win. W Winnicy Srebrna Góra powstaje co roku także młode wino świętomarcińskie związane z końcem zbiorów i świętem patrona winiarzy, św. Marcina.
Garlicki Lamus
– to winnica Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Znajduje w Garlicy Murowanej położonej na północ od
Krakowa na terenie Parku Krajobrazowego “Dolinki Krakowskie”. Nazwa winnicy “Garlicki Lamus” pochodzi od nazwy budynku z początku XVII wieku, który był pierwotnie budynkiem bramnym drewnianego dworu. Następnie pełnił funkcję lamusa, który w latach 80-tych dostosowano do potrzeb administracyjnych gospodarstwa i taką rolę spełnia do dzisiaj.
Pierwsze winorośle zostały posadzone wiosną 2007 roku. Było to 250 sztuk w pięciu odmianach: Muskat Odesski, Seyval Blanc, Jutrzenka, Regent i Marechal Foch. Początkowo ta mini winnica miała być uzupełnieniem kolekcji roślin sadowniczych jaka znajduje się na terenie Stacji Doświadczalnej w Garlicy Murowanej. Jednak wiosną 2008 roku winnica ta została powiększona do 1 ha powierzchni, na której obecnie rośnie prawie 3000 sztuk krzewów w 15 odmianach. Pierwsza eksperymentalna produkcja wina miała tu miejsce w 2009 roku, ale dopiero w 2013 roku Winnica “Garlicki Lamus” została zarejestrowana, dzięki czemu rozpoczęto w niej produkcję wina z przeznaczeniem na sprzedaż.
Winiarnia znajduje się w Krakowie przy al.29-listopada. Oprócz produkcji wina prowadzi się tu zajęcia dydaktyczne z zakresu enologii, które cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem studentów Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa. Właściwie nauczanie studentów UR jest podstawową funkcją winnicy i winiarni.
Od 2013 roku w Winnicy „Garlicki Lamus” produkowane jest wino pod nazwą Uniwersyteckie Grono. Wszystkie produkowane w Winnicy Garlicki Lamus są winami certyfikowanymi tzn. takimi, które mogą być sprzedawane pod nazwą odmiany, z której dane wino jest wyprodukowane, jak również rocznika, w którym zostało wyprodukowane.
Nad pracami w winnicy i w winiarni czuwa dr inż. Przemysław Banach.
Winnica Rodziny Steców
– czyli winnica położona na południowo-zachodnim stoku Furmańca w Tuchowie, 13 km na południe od Tarnowa. To wzniesienie to znany punkt widokowy. Czasem, a może nawet częściej niż czasem, można stąd podziwiać Tatry.
Tarnów i okolice to polski biegun ciepła. Średnia temperatura roczna to 8-9ºC, czyli najwięcej w Polsce. Najdłużej trwa tu termiczne lato – aż przez 114 dni temperatura średnia dobowa to więcej niż 15ºC. Ponadto okres wegetacyjny trwa tu także najdłużej w Polsce i wynosi 225-230 dni. Nie przez przypadek więc powstała tu winnica Steców. Ma dobrą ekspozycję, a od północy przed zimnymi wiatrami chroni ją rozległy kompleks leśny. Dodatkowo zbawienny wpływ na winorośl ma także suchy wiatr halny.
Założycielami winnicy są Agnieszka i Rafał Stecowie. Rafał jest także prezesem Polskiej Federacji Producentów Wina, członkiem Małopolskiego Stowarzyszenia Winiarzy. Początkowo korzystał z doświadczenia i wiedzy chyba najbardziej znanego w Polsce specjalisty – Romana Myśliwca.
Obecnie winnica ma 4,5 ha i jest częścią 20-hektarowego gospodarstwa rolnego. Uprawia się tu odmiany białe i czerwone: Seyval Blanc, Aurora, Bianca, Hibernal, Jutrzenka, Muskat Odesskij, Sibera, Solaris, Swenson Red, Rondo, Regent, Marechal Foch, Leon Millot, Bolero, Muscaris, Johaniter, Cabernet Cortis, Sabrevois , Prairie Star, Pinot Noir, Palava i Dunaj.
Najbardziej nagradzanym winem Steców jest bodaj Leron, czyli znakomity czerwony kupaż Leon Millot i Rondo.